मतदान केंद्राध्यक्ष (Presiding Officer) यांची मुख्य जबाबदारी म्हणजे मतदान प्रक्रियेचे नियोजन, व्यवस्थापन आणि अंमलबजावणी करणे.
निवडणूक आयोगाने दिलेल्या नियमांचे काटेकोर पालन करून, मतदान प्रक्रिया सुरळीत पार पडावी याची काळजी घेणे त्यांचे काम असते. खालीलप्रमाणे त्यांच्या जबाबदाऱ्या आहेत.
१. मतदान केंद्राची व्यवस्था
मतदान केंद्रावर वेळेवर पोहोचून सर्व आवश्यक सामानाची तपासणी करणे.
ईव्हीएम/व्हीव्हीपॅट यंत्रे, मतदार यादी आणि इतर साहित्य योग्य पद्धतीने तयार करणे.
मतदारांसाठी प्रवेश, बसण्याची व्यवस्था, आणि गोपनीयता सुनिश्चित करणे.
२. मतदान प्रक्रियेचे संचालन
ठरलेल्या वेळेत मतदान सुरू करणे आणि नियोजित वेळेत संपवणे.
मतदानाच्या गोपनीयतेची हमी देणे.
फक्त पात्र मतदारांनीच मतदान करावे, याची खात्री करणे.
३. मतदारांची ओळख निश्चित करणे
मतदार यादीतील नाव आणि ओळखपत्र तपासणे.
मतदारांच्या नावावर योग्य चिन्ह (टिक) करणे आणि त्यांना मतदानासाठी परवानगी देणे.
डुप्लिकेट किंवा फसव्या मतदानास प्रतिबंध करणे.
४. मदत आणि समस्या सोडवणे
मतदारांना प्रक्रिया समजावून सांगणे, तसेच ज्यांना अडचण आहे त्यांना सहाय्य करणे.
मतदान केंद्रावर शांतता आणि सुव्यवस्था राखणे.
५. उमेदवारांचे प्रतिनिधी (एजंट्स) यांच्याशी समन्वय
मतदान एजंट्सना नियमांचे पालन करण्यास प्रोत्साहित करणे.
सर्व उमेदवारांना समान वागणूक देणे आणि कोणत्याही प्रकारच्या भेदभावास टाळणे.
६. दस्तऐवज आणि अहवाल तयार करणे
मतदान प्रक्रियेचा सविस्तर नोंद ठेवणे.
मतदान पूर्ण झाल्यावर यंत्रे, अहवाल, आणि इतर साहित्य सुरक्षितपणे सील करून वरिष्ठ अधिकाऱ्यांना सुपूर्द करणे.
७. तांत्रिक आणि इतर समस्या हाताळणे
मतदान यंत्रातील बिघाड असल्यास, ती तत्काळ दुरुस्त करण्यासाठी उपाययोजना करणे.
कोणत्याही प्रकारची अनियमितता आढळल्यास वरिष्ठांना कळवणे.
मतदान केंद्राध्यक्ष काम सोप्या पद्धतीने करण्यासाठी डाऊनलोड करा...
conclusion :
मतदान केंद्राध्यक्ष हा संपूर्ण मतदान प्रक्रियेचा प्रमुख असतो. त्याच्या कार्यक्षमता, पारदर्शकता, आणि जबाबदारीमुळे निवडणुकीतील निष्पक्षता आणि विश्वासार्हता सुनिश्चित होते.